Dünya Bankı Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkə statusuna keçməsi üçün şərtləri açıqlayır
Mar 14, 2025
Dünya Bankı (DB) ölkənin adambaşına düşən ümumi milli gəlirdə (ÜMİ) orta illik artım tempinin 4,9% olduğunu nəzərə alsaq, Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçməsi üçün təxminən 22 il vaxt lazım olacağını proqnozlaşdırır.
DB-dən "Report"a bildirilib ki, Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM-in orta illik artım tempi 2012-ci ildən 2022-ci ilədək 1,6%, 2007-ci ildən 2022-ci ilə qədər isə 4,9% təşkil edib.
2007-ci ildə Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM 2730 dollar olub, 2012-ci ildə 4820 dollara, 2022-ci ildə isə 5630 dollara yüksəlib.
DB həmçinin bildirib ki, Qazaxıstanda bu göstərici 10 ildə 1,4%, 15 ildə 4,4%, Belarusda 0,9% və 3,5%, Özbəkistanda 0,1% və 7,2%, Tacikistanda 0,6% və 5,1% təşkil edib.
DB qeyd edir ki, Avropa və Mərkəzi Asiya (AMA) ölkələri üçün adambaşına düşən ÜDM-in həddi 14 005 ABŞ dolları olan yüksək gəlirli kateqoriyaya keçid üçün davamlı iqtisadi artıma yönəlmiş struktur islahatları zəruridir.
DB həmçinin vurğulayır ki, regionun davamlı inkişafına əlverişli və təhlükəsiz enerjiyə keçid olmadan nail olmaq mümkün deyil. Bu proses Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya təcavüzündən sonra qlobal təbii qaz bazarlarında baş vermiş ən böyük zərbə ilə çətinləşdi. Qaz və elektrik enerjisinin qiymətlərinin artması regionun Rusiyanın enerji resurslarından asılılığını artıraraq, enerjinin şaxələndirilməsi, neft və qaz idxalının azaldılması, enerji səmərəliliyinin artırılması və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı ehtiyacını vurğulayır.
Bundan əlavə, emissiyaları azaltmaq üçün qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi və nəqliyyat, sənaye və istilik kimi sektorların karbondan təmizlənməsi tələb olunacaq. Bu, xüsusilə qalıq yanacaqlarla əlaqəli dövlət sektorunda əhəmiyyətli investisiyalara səbəb olacaq.
Beynəlxalq Enerji Agentliyinə (IEA) görə, enerji keçidinə qlobal investisiyalar 2030-cu ilə qədər hər il 4 trilyon dollara çatmalıdır (2023-cü ildə qlobal ÜDM-in təxminən 4%-i). Karbon neytrallığına nail olmaq üçün əlavə investisiyalar hər il ÜDM-in daha 2%-ni tələb edə bilər.
DB hesab edir ki, enerjiyə qənaət edən və ekoloji cəhətdən təmiz texnologiyalara keçid enerji xərclərini azaldacaq, biznesin rəqabət qabiliyyətini yüksəldəcək, yeni iş yerləri yaradacaq və innovasiyaları gücləndirəcək. Enerji sisteminə əlavə investisiyalar enerji təchizatının etibarlılığını artıracaq və uzunmüddətli xərcləri azaldacaq. Bununla belə, modernləşdirmə avtomobillərdən mobil telefonlara keçid kimi digər texnoloji dəyişikliklər kimi əhəmiyyətli investisiya və vaxt tələb edir.
"Lakin, fəaliyyətsizlik daha baha başa gələcək. Azərbaycan, Qazaxıstan və Rumıniyada iqlim dəyişikliyindən dəyən ziyan artıq ildə ÜDM-in 1-2%-ni təşkil edir, Özbəkistanda isə bu, 10%-i ötür", - DB qeyd edib.
İstənilən texnoloji keçiddə olduğu kimi, yüksək ilkin xərclər istehlakçıların, bizneslərin və hökumətlərin üzərinə düşəcək. Bu keçidi uğurla həyata keçirmək üçün AAK regionundakı ölkələr xarici kapital, texnologiya və idarəetmə təcrübəsi tələb edəcəklər. Bu tədbirlər iqtisadiyyatın enerji intensivliyini azaltmağa, tullantıları azaltmağa və davamlı iqtisadi artımı təmin etməyə kömək edəcək”, - DB vurğuladı.
Bundan əvvəl DB Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçidi üçün imkanları açıqlamışdı.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ildə ölkədə adambaşına düşən ÜDM-in 7283 dollar olacağı gözlənilir.```
LATEST
Jul 01, 2025
Azerbaijan inks loan agreement with World Bank to expand renewable energy projects
News
The government of Azerbaijan and the World Bank have signed a loan agreement on “the project to expand the use of renewable energy sources in Azerbaijan”.
Jun 30, 2025
Azerbaijani ‘Cybersecurity’ course now available from EU4Digital Academy
News
Citizens and small and medium-sized enterprises (SMEs) in Azerbaijan are invited to learn how to secure their personal or professional digital life with the EU4Digital Academy ‘Cybersecurity‘ course.
Jun 27, 2025
EBRD launches program to improve efficiency of water sector in Azerbaijan
News
The European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) has announced the launch of the Financial and Operational Performance Improvement Program (FOPIP) for the State Agency for Water Resources of Azerbaijan and its subordinate entities.
Jun 19, 2025
EuroVillage 2025 in Baku
News
EuroVillage 2025, a vibrant open-air festival hosted by the European Union is taking place on 22 June at Baku boulevard.
Jun 13, 2025
The third meeting of Azerbaijan-EU Energy Dialogue was held in Brussels
News
The third meeting of High-Level Energy Dialogue established to develop a strategic energy partnership between Azerbaijan and the European Union (EU) was held in Brussels, the Kingdom of Belgium, informs via Ministry of Energy.
May 30, 2025
EBRD and Unibank to support trade finance in Azerbaijan
News
The European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) has approved a trade finance line of up to €4.4 million for Azerbaijani lender Unibank under its Trade Facilitation Programme (TFP).
May 19, 2025
EU delegation to Azerbaijan organizes Europe Day in Baku
News
Baku hosted an official reception Thursday organized by the European Union (EU) delegation to Azerbaijan, marking the Europe Day.
May 13, 2025
Azerbaijan and EU mull deepening cooperation in several areas
News
Azerbaijan and the European Union discussed deepening cooperation in several areas, Azerbaijani Economy Minister Mikayil Jabbarov said on X.
May 12, 2025
Discussions were held on the supply of "green energy" and hydrogen from Azerbaijan to Europe
News
A meeting was held between the Minister of Energy, Parviz Shahbazov, and the Director-General for Eastern Neighborhood and Enlargement Negotiations (DG ENEST) of the European Commission, Gert Jan Koopman.
Apr 26, 2025
Ilham Aliyev received EU High Representative and Vice-President of European Commission Kaja Kallas
News
On April 25, President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev received Kaja Kallas, High Representative of the European Union for Foreign Affairs and Security Policy and Vice-President of the European Commission.
Apr 18, 2025
The Eastern Partnership Business Forum was held in Warsaw
News
The Eastern Partnership Business Forum was held on April 15–16, 2025, at PGE Narodowy Stadium in Warsaw, bringing together high-level representatives from European Union member states and Eastern Partnership countries to explore current trends in economic cooperation, shared regional priorities, and prospects for future collaboration.
Apr 05, 2025
Baku hosted 11th Southern Gas Corridor Advisory Council Ministerial Meeting and 3rd Green Energy Advisory Council Ministerial Meeting
News
On April 4, the 11th Southern Gas Corridor Advisory Council Ministerial Meeting and the 3rd Green Energy Advisory Council Ministerial Meeting were held at the Gulustan Palace in Baku.
