Dünya Bankı Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkə statusuna keçməsi üçün şərtləri açıqlayır
Mar 14, 2025
Dünya Bankı (DB) ölkənin adambaşına düşən ümumi milli gəlirdə (ÜMİ) orta illik artım tempinin 4,9% olduğunu nəzərə alsaq, Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçməsi üçün təxminən 22 il vaxt lazım olacağını proqnozlaşdırır.
DB-dən "Report"a bildirilib ki, Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM-in orta illik artım tempi 2012-ci ildən 2022-ci ilədək 1,6%, 2007-ci ildən 2022-ci ilə qədər isə 4,9% təşkil edib.
2007-ci ildə Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM 2730 dollar olub, 2012-ci ildə 4820 dollara, 2022-ci ildə isə 5630 dollara yüksəlib.
DB həmçinin bildirib ki, Qazaxıstanda bu göstərici 10 ildə 1,4%, 15 ildə 4,4%, Belarusda 0,9% və 3,5%, Özbəkistanda 0,1% və 7,2%, Tacikistanda 0,6% və 5,1% təşkil edib.
DB qeyd edir ki, Avropa və Mərkəzi Asiya (AMA) ölkələri üçün adambaşına düşən ÜDM-in həddi 14 005 ABŞ dolları olan yüksək gəlirli kateqoriyaya keçid üçün davamlı iqtisadi artıma yönəlmiş struktur islahatları zəruridir.
DB həmçinin vurğulayır ki, regionun davamlı inkişafına əlverişli və təhlükəsiz enerjiyə keçid olmadan nail olmaq mümkün deyil. Bu proses Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya təcavüzündən sonra qlobal təbii qaz bazarlarında baş vermiş ən böyük zərbə ilə çətinləşdi. Qaz və elektrik enerjisinin qiymətlərinin artması regionun Rusiyanın enerji resurslarından asılılığını artıraraq, enerjinin şaxələndirilməsi, neft və qaz idxalının azaldılması, enerji səmərəliliyinin artırılması və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı ehtiyacını vurğulayır.
Bundan əlavə, emissiyaları azaltmaq üçün qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi və nəqliyyat, sənaye və istilik kimi sektorların karbondan təmizlənməsi tələb olunacaq. Bu, xüsusilə qalıq yanacaqlarla əlaqəli dövlət sektorunda əhəmiyyətli investisiyalara səbəb olacaq.
Beynəlxalq Enerji Agentliyinə (IEA) görə, enerji keçidinə qlobal investisiyalar 2030-cu ilə qədər hər il 4 trilyon dollara çatmalıdır (2023-cü ildə qlobal ÜDM-in təxminən 4%-i). Karbon neytrallığına nail olmaq üçün əlavə investisiyalar hər il ÜDM-in daha 2%-ni tələb edə bilər.
DB hesab edir ki, enerjiyə qənaət edən və ekoloji cəhətdən təmiz texnologiyalara keçid enerji xərclərini azaldacaq, biznesin rəqabət qabiliyyətini yüksəldəcək, yeni iş yerləri yaradacaq və innovasiyaları gücləndirəcək. Enerji sisteminə əlavə investisiyalar enerji təchizatının etibarlılığını artıracaq və uzunmüddətli xərcləri azaldacaq. Bununla belə, modernləşdirmə avtomobillərdən mobil telefonlara keçid kimi digər texnoloji dəyişikliklər kimi əhəmiyyətli investisiya və vaxt tələb edir.
"Lakin, fəaliyyətsizlik daha baha başa gələcək. Azərbaycan, Qazaxıstan və Rumıniyada iqlim dəyişikliyindən dəyən ziyan artıq ildə ÜDM-in 1-2%-ni təşkil edir, Özbəkistanda isə bu, 10%-i ötür", - DB qeyd edib.
İstənilən texnoloji keçiddə olduğu kimi, yüksək ilkin xərclər istehlakçıların, bizneslərin və hökumətlərin üzərinə düşəcək. Bu keçidi uğurla həyata keçirmək üçün AAK regionundakı ölkələr xarici kapital, texnologiya və idarəetmə təcrübəsi tələb edəcəklər. Bu tədbirlər iqtisadiyyatın enerji intensivliyini azaltmağa, tullantıları azaltmağa və davamlı iqtisadi artımı təmin etməyə kömək edəcək”, - DB vurğuladı.
Bundan əvvəl DB Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçidi üçün imkanları açıqlamışdı.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ildə ölkədə adambaşına düşən ÜDM-in 7283 dollar olacağı gözlənilir.```
SON XƏBƏRLƏR
Jul 01, 2025
Azərbaycan Dünya Bankından 173,5 milyon dollar kredit aldı
News
Azərbaycan Dünya Bankı ilə bərpa olunan enerji layihəsi üzrə 173,5 milyon dollarlıq kredit sazişi imzalayıb
Jun 30, 2025
EU4Digital Akademiyasının “Kibertəhlükəsizliyə” dair kursu artıq Azərbaycan dilindədir
News
Azərbaycanda kiçik və orta ölçülü sahibkarlıq müəssisələri (KOB-lar) və vətəndaşlar EU4Digital Akademiyasının “Kibertəhlükəsizlik” adlı kursunda iştirak etməyə dəvət edilirlər.
Jun 27, 2025
AYİB Azərbaycanda su sektorunun səmərəliliyinin artırılması proqramına start verib
News
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (EBRD) Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi və onun tabeliyindəki təşkilatlar üçün Maliyyə və Əməliyyat Səmərəliliyinin Artırılması Proqramının (FOPIP) başladıldığını elan edib.
Jun 19, 2025
Avropa Şəhərciyi – EuroVillage2025 Bakıda!
News
Avropa İttifaqı sizi “EuroVillage 2025” tədbirinə dəvət edir!
Jun 13, 2025
Brüsseldə Azərbaycan-Aİ Enerji Dialoqunun üçüncü iclası keçirilib
News
Belçika Krallığının Brüssel şəhərində Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı (Aİ) arasında strateji enerji tərəfdaşlığının inkişafı məqsədilə yaradılan yüksək səviyyəli enerji dialoqunun üçüncü iclası olub.
May 30, 2025
AYİB və Unibank Azərbaycanda ticarətin maliyyələşdirilməsini dəstəkləyəcək
News
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) “Ticarətin maliyyələşdirilməsi proqramı” (TFP) çərçivəsində Azərbaycanda fəaliyyət göstərən Unibank üçün 4,4 milyon avro məbləğində ticarətin maliyyələşdirilməsi xəttini təsdiq edib.
May 19, 2025
Avropa İttifaqının Azərbaycandakı nümayəndəliyi Avropa Günü təşkil edib
News
Cümə axşamı Bakıda Avropa İttifaqının (Aİ) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin təşkilatçılığı ilə Avropa Günü münasibətilə rəsmi qəbul keçirilib.
May 13, 2025
Azərbaycan və Aİ bir sıra sahələrdə əməkdaşlığı dərinləşdirməyi müzakirə ediblər
News
Azərbaycan və Avropa İttifaqı bir neçə sahədə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsini müzakirə edib, deyə Azərbaycan İqtisadiyyat Naziri Mikayıl Cabbarov X sosial şəbəkəsində bildirib,
May 12, 2025
Azərbaycandan Avropaya “yaşıl enerji” və hidrogen tədarükünə dair müzakirələr aparılıb
News
Energetika naziri Pərviz Şahbazovla Avropa Komissiyasının Şərq Qonşuluğu və Genişlənmə Danışıqları üzrə Baş direktoru (DG ENEST) Qert Yan Kupman arasında görüş olub.
Apr 26, 2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqının ali nümayəndəsi, Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallası qəbul edib
News
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev aprelin 25-də Avropa İttifaqının xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi, Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallası qəbul edib.
Apr 18, 2025
Varşavada Şərq Tərəfdaşlığı Biznes Forumu keçirildi
News
Şərq Tərəfdaşlığı Biznes Forumu 2025-ci il 15–16 aprel tarixlərində Varşavadakı PGE Narodowy Stadionunda keçirilib. Forum Avropa İttifaqına üzv dövlətlər və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrinin yüksək səviyyəli nümayəndələrini bir araya gətirərək iqtisadi əməkdaşlığın mövcud vəziyyəti, regional prioritetlər və gələcək əməkdaşlıq perspektivləri ətrafında müzakirələr aparmaq üçün platforma rolunu oynayıb.
Apr 05, 2025
Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib
News
Aprelin 4-də Bakıda, "Gülüstan" sarayında Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib.
